Nou jongens, het hoge woord is eruit: kerst 2020 gaat niet door. Of althans: niet met de hele familie. En als het zo doorgaat met de besmettingen voorzie ik dat wij zelfs binnen ons huishouden nog moeten opsplitsen voor het diner.
Dat het geen groot feest wordt verbaast mij natuurlijk niks. Wat mij wel verbaast is dat mensen hier zo teleurgesteld over zijn. Ze wringen zich in allerlei bochten om tóch in godsnaam kerst te kunnen vieren. Ik ken mensen die smeren kerst uit over tien dagen, met op iedere dag een ander familielid. Anderen ontwikkelen hele zoom-schema’s om elkaar tijdens het diner ten minste wel aan te kunnen kijken. En voor wie dat nog niet genoeg is, zijn er speciale tafel-spatschermen te koop, om zo veilig mogelijk de regels te kunnen overtreden.
Terwijl bij mij toch maar één gevoel overheerst: opluchting. Ja, ik durf er eerlijk voor uit te komen, ik ben verheugd dat kerst 2020 niet doorgaat. Ik geniet er sowieso enorm van als dingen niet doorgaan. Het maakt mij eigenlijk niet uit wát het is dat niet doorgaat, als het maar niet doorgaat. Je kan mij niet blijer maken dan door een afspraak op het laatste moment af te zeggen. Hoe later hoe beter. Als ik net met mijn jas en mijn tas bij de deur sta: heerlijk. Als ik al bijna bij station Groningen ben: nog beter. Als ik al ruim een kwartier zit te wachten in het café: alsjeblieft, doe mij een plezier en zeg af!
Oh de zalige leegte van een onverwachts vrijgevallen zaterdagavond. De zee van tijd die blijkt te passen in een uitgevallen tennisles. De goddelijke stilte tijdens een diner voor twee dat je in je eentje mag opeten. Mijn moeder zegt altijd: ‘als je er eenmaal bent vind je het leuk.’ Maar wat blijkt? Als je er nooit naartoe gaat vind je het nog veel leuker! Dus waarom al die moeite doen? Nee echt, het mooiste verjaardagscadeau dat je mij kan geven is dat het hele feest niet doorgaat.
Wat dat betreft was 2020 een topjaar voor mij. Ik heb uitgerekend dat ik maar liefst 27 verjaardagen heb mogen overslaan. 27! En dan heb ik die van kennissen en collega’s nog niet eens meegeteld. Ook hoefde ik naar nul bruiloften en hoefde dus ook nul jurken te kopen, die ik daarna nooit meer aan zou trekken. Ik hoefde geen inspiratie-sessies bij te wonen in een hippe loods in Amsterdam Noord, niet te borrelen met de nieuwe buren, niet naar een akoestisch concert van Suzan en Freek in Tivoli en als kers op de taart hoef ik nu dus ook geen kerst te vieren. Heerlijk!
Ik begrijp heus wel dat mensen verdrietig zijn van het idéé van kerst dat niet doorgaat. Het idee van de gezelligheid, de warmte en de verbinding. Maar laten we de realiteit niet uit het oog verliezen: kerstmis is de minst verbindende activiteit die een familie kan ondernemen. Kerst is een kapitalistisch, commercieel en boomkappend kutfeest, dat bij ons altijd uitmondt in verplichte wandelingen in de regen, krijsende kinderen aan tafel en slaande ruzie met mijn vader, die liever thuis was gebleven.
En terwijl ik dit schrijf besef ik dat ik steeds meer op hem ga lijken. Mijn vader: de man die met geen stok zijn huis uit te slaan is. De man die zo lang treuzelt met vertrekken, dat het überhaupt geen zin meer heeft om te gaan. De man die een vakantie ‘een hele lange omweg naar huis’ noemt. Vroeger verafschuwde ik deze ongezellige levenshouding, maar anno 2020 blijkt het precies de juiste instelling om een pandemie goedgemutst door te komen.
Mensen zeggen steeds: wees dankbaar voor wat er wèl is. Maar ik wil het graag omdraaien: wees dankbaar voor wat er níet is. Sta eens stil bij alle dingen die je bespaard zijn gebleven dit jaar. Denk wat meer zoals mijn vader, en ontdek de charme van het thuisblijven. Want volgens mij heeft hij gelijk: vakantie is eigenlijk gewoon een lange omweg naar huis, het leven is een lange omweg naar de dood en de corona crisis is niets meer dan een lange omweg naar kerst 2021. Ik zou zeggen: geniet van de gecancelde kerstdagen zo lang ze duren, want voor je het weet gaat alles gewoon weer door.